F. Yılmaz ALTUNÖZ
Her söylevin / hitabetin bir hedefi vardır. Ama ana hedef muhataplarını hedeflediği yöne kanalize etmektir. Her konuşma / hitabet aynı ortam veya çerçevede gerçekleşmez. Sohbet, seminer veya konferans tarzı olduğu gibi miting alanlarında gerçekleşen türleri vardır.
Hitabet türünün pek çok çeşidi bulunmaktadır. Askeri hitabet, dini hitabet, siyasi hitabet, akademik-bilimsel hitabet ve adli yahut hukuki hitabet olarak bilinmektedir. Miting konuşmaları her ne kadar siyasi hitabet türüne benzese de ayrı bir kategoride değerlendirmek gerekir.
Hitabet sanatında inancın, fikrin, duygu ve düşüncelerin, dinleyiciye direkt geçmesi hedeflenir. İnandırıcı, etkili ve akılda kalıcı boyutuyla ikna etmeyi amaçlar. Beden dili ve diksiyon kadar konuşma metnin içeriği de önemlidir. İletişimin etkili olması için sözcüklerin özenle seçilmesi lazımdır.
Konuşmacının/Hatibin; diksiyon, jest, mimik, konuşma ortamı, ses, konuşmasını destekleyen kıyafet ve aksesuarlar muhataplarını duygu, düşünsel ve fiziki açıdan harekete geçirmekte önemli faktördür.
Hitabette başarıyı yakalamanın önemli noktalarından biri de; hatibin niçin o konuşmayı yaptığı ve o konuşmada neler yapabileceği ve konuşmayla nelere/nerelere ulaşabileceğinin bilincinde olmasıdır.
Konuşmacı iyi hazırlanamamış olsa bile son derece arzulu, şevkli ve dinç bir görünüm oluşturulmalıdır. Bunun yanı sıra ilgi çekici sözlerle konuşmaya başlamak, uyarıcı olur.
George Compbell, dinleyenleri etkileyerek istenilen psikolojik yönlendirmeleri başarılı bir şekilde yapabilmek için konuşmanın şu özellikleri barındırması gerektiğini söylemektedir: “Hitap edilen kimselerde bir anlayış uyandırmak, hayal gücü oluşturmak, tutkuları harekete geçirmek, arzu ve istekleri etki altına almak.”
Miting alanları; üniversitelerde amfi, okullarda sınıf, ibadet yerlerinde alan ve basın açıklaması yapılan yerler değildir. Miting alanlarında ne bilimsel makale sunulur, ne ders anlatılır, ne akademik sözler edilir ve ne de sohbet edilir. Miting alanlarında beklenen bunlar değildir.
Miting alanlarında öne çıkan şey coşku ve heyecandır. Her seviyeden insanın var olduğu unutulmamalıdır. Basit, sade ve anlaşılır olması zorunludur. Doğru, güzel ve etkili hitap; heyecanı azalmış bir topluluğa heyecan vererek hayata döndürmek, kaybedilecek gibi görünen davaları kazandırmak, yenilmek üzere olan orduları zafere ulaştırmak, kitlelere idealler aşılamak gibi dikkatle önemsenmesi gereken birçok özelliği vardır.
İnsanların toplu bir şekilde bulunduğu miting ortamlarında, konuşma yapılmasının amacı, yerel ve küresel anlamda; insanların düşüncelerini etkilemek/yönlendirmek, inanç, siyasi, ekonomik faaliyetleri ve günlük işleri/gündemleri yönetmektir. Bilinç inşa etmek ve güç devşirmektir. Buralarda atılan sloganlar ve yapılan dualar; yine gündeme uygun coşkun ve mesaj yüklü olmalıdır. Yemeklerde, taziyelerde ve düğünlerde yapılan dua benzeri olmamalıdır.
Hatip bilinçsiz ve heyecansız, kelimeler yetersiz ve cümleler sönük olursa; mitinglerden istenilen/hedeflenen verim elde edilemeyecektir.
Protestoların ve mitinglerin yoğunlaştığı şu günlerde, alanlara toplanan insanların beklentilerini hissedip ona göre hareket etmek, coşkularına karşılık bulmak ve hissiyatı doğru kanalize etmek önemlidir.